از کیست کلیه چه می دانید؟
کیست کیسه ای است که روی کلیه تشکیل می شود و حاوی لایه جدار بسیار نازکی است که داخل آن مایع بسیار شفاف به رنگ زرد کهربایی دیده می شود. اغلب شکل گردی دارد و در روی سطح کلیه توسط سونوگرافی یا سی تی اسکن دیده می شود. کیست کلیه معمولا با بالا رفتن سن بروز پیدا می‌کند. کیست کلیه اغلب خوش خیم است و باعث بروز مشکل جدی نمی‌شود و در نتیجه افراد بعد از ابتلا به این کیست ها بدون هیچ مشکلی به زندگی عادی خود ادامه می‌دهند.
کیست کلیه چیست؟
کیست کلیه کیسه‌های دایره ای شکلی هستند که از مایع پر شده‌اند و در کلیه ها ایجاد می‌شوند. این کیست ها ممکن است باعث بروز مشکل در کلیه ها شوند اما شایع ترین آنها که کیست ساده است که عوارضی به دنبال ندارد و به ندرت باعث بروز اختلال و مشکل می‌شوند.
انواع کیست
کیست ها به دو دسته تقسیم می‌شوند که در ادامه آنها را با هم مرور می‌کنیم:
• کیست های اکتسابی
یعنی زمینه ژنتیک در آنها نقش ندارد و با مرور زمان و افزایش سن ایجاد می شوند.
• کیست مادر زادی
یعنی ژنتیک در ایجاد این کیست ها نقش دارد.
شیوع هر کدام از این کیست ها متفاوت است.
کیست ساده کلیه
کیست ساده شایع ترین نوع کیست کلیه است. و در سنین بالاتر روی کلیه ایجاد می شود. در سنین بالای 50 سال تقریبا 50 درصد افراد مبتلا به این کیست ها هستند. اغلب در یک طرف کلیه به تعداد محدود تشکیل می شود. این کیست ها اختلالی در کلیه ها ایجاد نمی کنند.
علل کیست ساده
کیست های ساده کلیه علت شناخته شده ای ندارند و تنها عامل تشکیل دهنده آنها زمان است. یعنی اغلب افراد به مرور زمان کیست های ساده با تعداد کم و اندازه کوچک در روی کلیه هایشان تشکیل می شود. یکی دیگر از عوامل کیست ساده نارسایی کلیه است.
کیست ساده اغلب علامت خاصی ندارد و مشکلی در کلیه به وجود نمی آورد، مگر آنکه بزرگ شود. در این صورت ممکن است علائم زیر را داشته باشد:
• علائم فشاری روی ارگان ها و احشای کنار کلیه
• مسدود کردن مسیر خروج کلیه (هیدرونفروز)
• احساس درد در ناحیه پهلو و شکم
• گاها کیست ها دچار خونریزی می شوند و در ادرار فرد خون مشاهده می شود.
اگر کیست حاوی یک جزء جامد مانند بافت یا رسوب کلسیم باشد، شک به بدخیم بودن آن به وجود می آید. تشخیص این مورد از طریق سونوگرافی و سی تی اسکن امکان پذیر است. درصد کمی از کیست ها احتمال بدخیمی دارند.
بیماری پلی کیستیک
بیماری پلی کیستیک یک بیماری ارثی است که منجر به تشکیل بسیاری از کیست ها در ناحیه کلیه می‌شود. این کیست ها معمولا بی خطر هستند و علائمی به دنبال ندارند.
علائم کیست های کلیه
علائم کیست کلیه شامل موارد زیر می‌شود:
- تب
- احساس درد در قسمت فوقانی شکم
- ادرار تیره
- احساس درد در پشت یا پهلو
- عدم کنترل فشار خون
- بی اشتهایی
- خون ادراری
- کاهش وزن
اگر در سونوگرافی و سی تی اسکن شواهد مبنی بر خوش خیم بودن کیست بود، جای نگرانی نیست. اما اگر در گزارش سونوگرافی مشاهده شود که کیست حاوی جدارهایی نازک، توده و رسوب کلسیم است، احتمال بدخیمی کیست وجود دارد.
عوامل ایجاد کیست بدخیم در کلیه
• مصرف سیگار
• عوامل ژنتیکی
• سن
تشخیص کیست کلیه
برای تشخیص کیست کلیه به بهترین پزشک اورولوژی مراجعه کنید. پزشک برای تشخیص این بیماری ممکن است از خون و یا ادرار شما نمونه برداری کند.
پزشک همچنین ممکن است برای تشخیص بیماری آزمایشات زیر را تجویز کند:
*سونوگرافی: در این روش از امواج صوتی برای تصویر براداری از کلیه های شما استفاده می‌شود.
*ام آر آی: در این روش پزشک از امواج رادیویی برای عکس برداری از کلیه ها استفاده می‌کند.
*سی تی اسکن: در این روش از اشعه ایکس قدرتمند برای ایجاد تصاویر سه بعدی از کلیه استفاده می‌شود.
درمان کیست های کلیوی
اگر کیست ساده باشد فرد نیاز به درمان ندارد و فقط باید روش زندگی خود را تغییر دهد مانند: تغذیه مناسب، ورزش کردن و غیره.
زمانی که اندازه کیست بزرگ شده است پزشک از روش اسکلروتراپی برای تخلیه کیست استفاده می‌کند. در این روش پزشک بعد از انجام بی حسی موضعی سوزن بلندی را وارد کیست کرده و مواد داخل آن را تخلیه می کند سپس در انتها ماده ای مانند الکل به داخل کیست تزریق می شود تا آن را جمع کند.
اگر کیست شما بزرگ و یا بدخیم باشد پزشک از جراحی برای برداشتن آن استفاده می‌کند. در این روش پزشک بیهوشی عمومی انجام می‌دهد و سپس با ایجاد برش هایی کیست را به روش لاپاراسکوپی برمی‌دارد. در این روش اول جراح کیست را تخلیه می‌کند و سپس آن را از دیواره‌ی کیست جدا می‌کند.
پیشگیری
• مصرف نمک را به حداقل برسانید.
• استفاده از مایعات
هر شش ماه یکبار سونوگرافی دهید
عوارض کیست کلیه
با وجود اینکه کیست کلیه معمولا مشکلات جدی ایجاد نمی‌کند، ممکن است عوارضی به دنبال داشه باشد که در ادامه آنها را با هم مرور می‌کنیم:
- عفونت کیست
- ترکیدن کیست
- انسداد کلیه
- فشار خون بالا
سوالات متداول
مصرف بیش از حد آب چه مشکلاتی ایجاد می کند؟
تورم کلیه
کاهش سدیم خون
افرادی که دچار نارسایی کلیه ، نارسایی قلب و بیماری هایی که باعث تورم در پا ها می شود، هستند مصرف آب را با نظر پزشک معالج خود به حداقل برسانند. چون امکان تجمع آب در کلیه ها وجود دارد که این تجمع سبب تشدید ورم آن می شود.
آیا کیست کلیه نیاز به درمان دارد؟
کیست های کلیه کوچک معمولا نیازی به درمان ندارند اما کیست های بزرگ که باعث بروز درد در پهلو می‌شوند باید تحت نظر پزشک درمان شوند.
آیا کیست کلیه تبدیل به سرطان می‌شود؟
کیست های بزرگی که دیواره ی آنها نامنظم و حفره حفره است ممکن است منجر به سرطان شوند.
